"Hoeveel zakgeld moet ik mijn kind geven?" Het is een vraag die bijna alle ouders in Nederland bezighoudt. Je wilt je kind financieel zelfredzaam maken, maar je wilt ook niet te veel of te weinig geven. Gelukkig hoef je het wiel niet zelf uit te vinden. Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) doet hier al jaren onderzoek naar en biedt concrete handvatten.
In deze gids combineren we de deskundige adviezen van het Nibud met praktische tips, zodat jij een aanpak vindt die werkt voor jouw gezin. Want zakgeld is meer dan een paar euro per week; het is de eerste, cruciale stap in de financiële opvoeding van je kind.
Waarom is zakgeld zo'n belangrijk leermiddel?
De belangrijkste reden om zakgeld te geven is educatief. Je geeft je kind geen geld, je geeft het een les. Met zakgeld leert je kind essentiële vaardigheden voor het leven:
- De waarde van geld kennen: Geld is niet onuitputtelijk. Het principe "op = op" is misschien wel de krachtigste les.
- Keuzes maken: Koop ik dat ene speelgoed nu, of spaar ik door voor iets groters? Zakgeld dwingt kinderen om prioriteiten te stellen.
- Budgetteren en plannen: Door met een vast bedrag een week of maand rond te moeten komen, leert je kind vooruit te denken.
- Sparen voor doelen: Het besef dat je door geld opzij te zetten een grotere wens kunt vervullen, is een enorme overwinning en een belangrijke vaardigheid voor later.
Kortom, "zakgeld is leergeld". Fouten maken hoort erbij en is zelfs wenselijk. Die miskoop waar je kind spijt van heeft, is vaak een effectievere les dan welke waarschuwing van jou dan ook.
Hoeveel zakgeld is normaal? De Nibud-richtlijnen
Een van de meest gestelde vragen is: "Hoeveel zakgeld geef je?" De richtlijnen van het Nibud zijn hiervoor het perfecte uitgangspunt. Ze zijn gebaseerd op wat kinderen in Nederland gemiddeld krijgen.
Let op: dit zijn richtlijnen. De hoogte van het zakgeld hangt altijd af van twee dingen: wat past binnen jullie gezinsbudget en wat moet je kind zelf van het geld betalen?
Zakgeld op de basisschool (per week)
Voor kinderen op de basisschool wordt een wekelijks bedrag aangeraden. Dit sluit aan bij hun kortere tijdshorizon.
Zakgeld op de middelbare school (per maand)
Zit je kind op de middelbare school? Dan is het een goed moment om over te stappen naar een maandelijks bedrag. Dit daagt ze uit om verder vooruit te plannen.
De 5 gouden regels voor succesvol zakgeld geven
De hoogte van het bedrag is één ding, maar de manier waarop je het geeft, is misschien nog wel belangrijker voor het leereffect. Hanteer deze vuistregels voor een aanpak die werkt.
Regel 1: Start op tijd (rond 6 jaar)
De meeste experts, waaronder het Nibud, adviseren om te starten met zakgeld als een kind 6 jaar is. Op die leeftijd leren ze rekenen en herkennen ze de munten, een perfect startpunt. Begin met contant geld; dat is tastbaar en helpt bij het ontwikkelen van een concreet begrip van waarde.
Regel 2: Maak duidelijke afspraken (en leg ze vast)
Duidelijkheid voorkomt discussies. Spreek helder af wat je kind wel en niet van het zakgeld moet betalen. Moet het alleen voor snoep en speelgoed zijn, of ook voor cadeautjes voor vriendjes? Een simpel zakgeldcontract, dat je samen ondertekent, kan wonderen doen.
Regel 3: Wees consequent: Op = Op!
Dit is de allerbelangrijkste en vaak moeilijkste regel. Als het geld op is, is het op. Geef geen voorschot en spring niet bij. Dit gedrag, hoe goedbedoeld ook, ondermijnt de belangrijkste les van budgetteren. Het leert je kind de consequenties van de eigen keuzes te dragen.
Regel 4: Zakgeld is leergeld, geen loon
Experts zijn het erover eens: koppel zakgeld niet aan standaard huishoudelijke klusjes of schoolprestaties. Zakgeld is een leermiddel en moet voorspelbaar zijn; je kind moet erop kunnen rekenen om te leren plannen. Wil je je kind extra laten verdienen? Dat kan, maar dan voor extra klusjes die buiten de normale taken vallen.
Regel 5: Groei mee: van contant naar digitaal
De wereld wordt digitaler, en de financiële opvoeding dus ook. Rond een jaar of 10 maken veel ouders de overstap naar digitaal zakgeld via een jeugdbankrekening. Dit is een cruciale stap om je kind te leren omgaan met een pinpas, saldo checken en de abstractie van digitaal geld. Blijf hier wel actief bij betrokken: kijk samen naar bij- en afschrijvingen en bespreek de uitgaven.
Klaar voor de volgende stap? Overweeg kleedgeld
Rond de leeftijd van 12 of 13 jaar introduceren veel ouders kleedgeld. Dit is een serieuze volgende stap in financiële verantwoordelijkheid. Gemiddeld geven ouders volgens het Nibud zo'n €50 per maand. Ook hier geldt: maak glasheldere afspraken over wat je kind hiervan moet kopen. Alleen kleding, of ook schoenen, jassen en sportkleding? Een kleedgeldcontract is hierbij onmisbaar om discussies over dure merkkleding of een te dure winterjas te voorkomen.
Door zakgeld op een doordachte en consistente manier aan te pakken, gewapend met de richtlijnen van het Nibud, geef je je kind een onbetaalbare voorsprong. Je leert ze niet alleen omgaan met geld, maar ook om verantwoordelijkheid te nemen, keuzes te maken en vooruit te denken – vaardigheden waar ze hun hele leven profijt van hebben.
